Cześć Przyjaciele!
Wiosna pięknie się z nami przywitała. Słoneczko ogrzewa nas od samego rana i nie przestaje świecić. To doskonałe warunki do spacerów po Gdańsku. A dokładniej po centrum Gdańska, czyli jego Historycznym Śródmieściu.
Pomysł by opisać 7 tras spacerowych w centrum Gdańska zrodził się kilka dni temu, gdy przeszedłem się kilkoma ulicami. Stwierdziłem, że aby dobrze poznać Śródmieście stolicy Pomorza, potrzeba zobaczyć nieco więcej niż Drogę Królewską (choć i ona znalazła się w zestawieniu).
Dla jasności – Historyczne Śródmieście Gdańska czyli obecnie dzielnica “Śródmieście” to obszar wewnątrz nowożytnych fortyfikacji. Zatem również Biskupia Górka, Dolne Miasto bądź Długie Ogrody.
Możecie spacerować każdą z tras osobno, możecie je łączyć. Co ważne i istotne, nie opisałem tutaj dokładnie każdego ciekawego obiektu przy owych trasach. Jest tego tyle, że musiałbym napisać książkę, a to jest jednak krótsza forma. 😉
Zapraszam Was zatem do siedmiu tras spacerowych, dzięki którym lepiej poznacie Historyczne Śródmieście Gdańska!
Trasa numer jeden – od Hali Targowej na Brabank
Zaczynamy od Hali Targowej, która zamyka oś widokową ulicy Straganiarskiej. Sama hala jest bardzo ładnym neogotyckim budynkiem z końca XIX wieku, w której środku można zobaczyć fundamenty romańskiego Kościoła Św. Mikołaja. Nasza trasa początkowo wiedzie przez ulicę Straganiarską, znajdującą się w nieco mniej znanej części Głównego Miasta. Po drodze zobaczycie miejsce, gdzie na świat przyszedł Jan Heweliusz, ucieszy Was widok masywnego Kościoła Św. Jana oraz ślicznych kamieniczek, zaś Brama Straganiarska z XV wieku będzie oznaczała jedno – wyjście nad Motławę!
Wówczas idziemy nad rzeką w kierunku ujścia Kanału Raduni. Po drodze wiele ciekawego! Piękna wyspa Ołowianka i słynny rudowęglowiec “Sołdek”, fragment muru Zamku Krzyżackiego (bowiem w Gdańsku również Krzyżacy zbudowali zamek), zwodzona kładka dla pieszych, najstarsza w Gdańsku restauracja “Kubicki” z 1918 roku oraz XIX-wieczny Most Wapienniczy – jeden z dwóch tak ładnych w mieście. Za owym mostkiem i zarazem ujściem Kanału Raduni do Mołtawy, docieramy do Brabanku. Szeroka promenada nad Motławą nadaje się doskonale na odpoczynek z widokiem na rzekę i wieże Głównego Miasta.
Trasa numer dwa – od Urzędu Wojewódzkiego do Placu Solidarności
Trasa numer dwa poprowadzi nas wzdłuż głównej, przecinającej centrum Gdańska arterii. Można pomyśleć, że to miejsce słabo nadaje się na spacery i owszem są miejsca spokojniejsze, ale chcąc poznać Historyczne Śródmieście uważam, że trzeba tę trasę przejść i co nieco zobaczyć. Zaczynamy więc od wędrówki przy długim ceglanym gmachu z lat 30-tych XX wieku – to Urząd Wojewódzki i Marszałkowski. Vis-a-vis niego stoi piętrowy parking, zaś obok pozostałości po Bastionie Wiebego.
Za wylotem ulicy Okopowej po prawej stronie zobaczycie jeden z piękniejszych widoków – Kościół Św. Trójcy – późnogotyckie dzieło z cudnymi szczytami z profilowanymi sterczynami. Spacerując dalej mijamy neorenesansowe budynki – pierwszy mieści Wojewódzką Komendę Policji, drugi zaś Delegaturę Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Idziemy cały czas śladem zachodniej części fortyfikacji, chroniących Gdańsk i z tego względu nie może dziwić XVI-wieczna Brama Wyżynna. W dalszej części trasy zobaczycie również piękny neorenesansowy gmach w przełomu XIX i XX wieku, który został zbudowany na potrzeby Siedziby Dowódcy Pruskiego Garnizonu. Ważnym elementem jest również jeden z ładniejszych w Polsce Dworców Kolejowych. Wówczas kawałek dalej odbijamy w prawo w Wały Piastowskie i wtem docieramy na Plac Solidarności ze słynnym pomnikiem Poległych Stoczniowców. Odpocząć można na placu przed ECS-em.
Trasa numer trzy – od Nowych Ogrodów po Bastion Jerozolimski
Tym razem zaczynamy w części Historycznego Śródmieścia, zwanej Nowymi Ogrodami. Ulica o tej samej nazwie skupia sporo (a było ich więcej) gmachów z XIX wieku i początku kolejnego stulecia. Chociażby majestatyczny gmach Sądu Rejonowego i Okręgowego z 1910 roku, sąsiadujący z nim Sąd Apelacyjny z XIX wieku w stylu włoskiego renesansu oraz budynek Komendy Miejskiej Policji zbudowany w latach 1911-1913. Naprzeciw Szpital Wojewódzki, którego początki zaczęły się już w 1875 roku, obok Dom Tornwalda czyli kamienica z końca XIX stulecia zbudowana dla laryngologa Gustawa Ludwika Tornwalda.
Skręcamy w ulicę 3 Maja, z której jest super widok na Stare Miasto (Głównego Miasta też trochę widać) i następnie w lewo przed ceglanym budynkiem mieszczącym Powiatowy Urząd Pracy. Wchodzimy na teren Fortu Grodzisko i tutaj już możecie wybrać sobie którędy będzie Wam lepiej iść na Górę Gradową. Ja zachęcam do wejścia na majdan fortu, przy którym stoją Koszary Schronowe. Całkiem blisko znajdziecie Bastion Jerozolimski (poznacie po dużym krzyżu) z widokiem na Gdańskie Śródmieście (i nie tylko). Tutaj również odpoczniecie z widokiem na miasto.
Trasa numer cztery – od Bramy Wyżynnej po Ołowiankę
Trasa numer cztery jest najbardziej oczywistą z wszystkich siedmiu. Zaczynamy więc przy Bramie Wyżynnej zbudowanej przez Willema van den Blocke do 1588 roku. Za ową bramą mamy Zespół Przedbramia czyli Katownię i Wieże Więzienną – gotycko-renesansowy budynek, który również pełnił funkcje obronne, ale swego czasu służył jako więzienie oraz do niedawna Muzeum Bursztynu. Wejścia na ul. Długą strzeże wspaniała zaprojektowana przez Abrahama van den Blocke i zbudowana w latach 1612-1614 Brama Długouliczna (Złota). Ulica Długa na Głównym Mieście (nie Starym!) to najważniejsza przestrzeń. To tutaj po obu stronach bogaci mieszczanie budowali sobie domy i takowe można podziwiać do dzisiaj (po odbudowie oczywiście). Ważnym elementem jest smukła wieża Ratusza z zegarem i hełmem, w którym mieści się Carillon. Czasami w czasie spaceru słychać jak cudnie gra.
Dalej mamy Długi Targ – główny plac dawnego Gdańska. To przy nim zobaczycie Dwór Artusa, Fontannę Neptuna, Złotą Kamieniczkę bądź Zieloną Bramę. Za bramę Motława, gdzie przez wieki znajdował się port, dzięki któremu Gdańsk był tak bogatym miastem. Spacer Długim Nabrzeżem to sama przyjemność! Z lewej strony mijacie bramy – Chlebnicką, Mariacką, Św. Ducha, Żuraw, Świętojańską oraz Straganiarską. Oczywiście Żuraw z lat 1442-1444 to największy dźwig portowy średniowiecznej Europy. Po drugiej stronie rzeki Wyspa Spichrzów i choć dzisiaj po spichlerzach mało co zostało, warto poznać tę część miasta. A my śmigamy dalej aż do kładki na Ołowiankę i właśnie na tej jakże cudnej wyspie kończymy nasz spacerek. To również dobre miejsce na odpoczynek.
Trasa numer pięć – od Biskupiej Górki do ujścia Kanału Raduni
Trasa numer pięć poprowadzi nas nad Kanałem Raduni. Zaczynamy jednak od Biskupiej Górki, gdzie znajdziecie punkt widokowy na Główne Miasto oraz klimat, jakiego nie zaznacie na Długiej czy Piwnej 😉 Następnie trzeba przejść przez centrum handlowe Forum Gdańsk, bowiem właśnie w środku owego centrum płynie Kanał Raduni. Warte odnotowania jest to, że płynie pod posadzką, na której jest cienka tafla wody. Dalej kierujemy się na Skwer im. Harcerzy w byłym Wolnym Mieście Gdańsku. Kanał upiększa zieleniec, szczególnie tam, gdzie przerzucony jest przez niego uroczy mostek. Następnie musimy przejść na drugą stronę ulicy, gdyż kanał płynie pod jezdnią. Wówczas wchodzimy na teren Starego Miasta, gdzie wzdłuż Kanału Raduni zobaczycie sporą ilość wspaniałych zabytków. Na samym początku Dom Opatów Pelplińskich, czyli kamieniczka z początku XVII wieku, następnie Most Ław Chlebowych i obok Ratusz Staromiejski z XVI wieku, dalej Wielki Młyn z XIV wieku, który mieści obecnie Muzeum Bursztynu, Kościół Św. Katarzyny, tzw. “Mały” młyn, choć tak naprawdę spichlerz. W dalszej części spaceru zobaczycie mniej znaną odsłonę centrum Gdańska. Czasami ciężko uwierzyć, że to również jest centrum miasta. Kanał płynie również przy Muzeum II Wojny Światowej i kawałek dalej wpada do Motławy.
Trasa numer sześć – od Łąkowej po Bramę Długich Ogrodów
Południowo-wschodnia część Historycznego Śródmieścia – Dolne Miasto – podobnie jak Biskupia Górka, zachowała autentyczną zabudowę. Spacer alejką środkiem ulicy Łąkowej jest miłym doświadczeniem, bowiem po obu stronach zobaczycie sporo uroczych oryginalnych kamienic. Poza tym na przykład budynek Monopolu Tytoniowego z lat 20-tych XX wieku oraz Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP z drugiej połowy XIX wieku. Wartym odnotowania jest fakt położenia na Żuławach Gdańskich i tego, że środkiem np. Łąkowej płynął kanał jak w Amsterdamie. Jeździły tutaj również tramwaje, co upamiętniono wagonem tramwaju Konstal 105Na, który stoi na ul. Wróbla. Wówczas skręcamy w ul. Kurzą i po chwili docieramy nad dawną fosę Dolnego Miasta. Dawnej fortyfikacje, dzisiaj świetny teren spacerowy, którym dotrzemy aż do stadionu żużlowego i stojącej w pobliżu Bramy Długich Ogrodów.
Trasa numer siedem – od Wielkiej Zbrojowni po Sienną Groblę
Ostatnią moją propozycją jest trasa zaczynająca się przy Wielkiej Zbrojowni – cudnym manierystycznym budynku z początku XVII wieku. Idziemy wówczas ulicą Piwną, przy której wzrok każdego skrada Bazylika Mariacka, będąca największym kościołem na świecie zbudowanym z cegły! Piwna przechodzi w Chlebnicką, która ze swoimi przedprożami i kamieniczkami ma świetny klimat. Skręcamy w Powroźniczą, po czym przez Zieloną Bramę wychodzimy nad Motławę. Przecinamy Wyspę Spichrzów ulicą Stągiewną i za mostem od tej samej nazwie (obecnie przebudowywany – most zastępczy jest kawałek na południe) skręcamy w lewo na Szafarnie. To stąd jest moim zdaniem najładniejszy widok na Motławę i wszystko to, co nad rzeką. Przechodzimy przez Ołowiankę, po czym przy dawnej Rzeźni docieramy na nabrzeże i bulwar przy ul. Sienna Grobla. Niewiele osób i prywatny widok na Gdańsk gwarantowane.
Siedem powyższych tras na mapie Gdańska
Kilka (ważnych) słów na koniec
Dziękuję Wam za uwagę i lekturę całego wpisu. Liczę, że dzięki tym trasom poznacie lepiej Historyczne Śródmieście w Gdańsku i okaże się jak jest wyjątkowe, ładne, zaskakujące i ciekawe.
Zapraszam również na moje media społecznościowe, czyli stronę 7 zdjęć z Gdańska na FB, gdzie dzielę się zdjęciami i przemyśleniami oraz na profil 7_zdjec_z_gdanska na IG, gdzie wstawiam zdjęcia i relacje z miejsc, które aktualnie odwiedzam.
Odkrywajcie Gdańsk, pokazujcie innym i cieszcie się tym! Pozdrawiam, Cześć!
