Cześć Przyjaciele!
Gdańskie kamieniczki, a więc domy dawnych bogatych kupców, burmistrzów, ławników i innych ważnych osób w mieście, są na tyle charakterystyczne dla Gdańska, że ciężko wyobrazić sobie gród nad Motławą, zabudowany w innym stylu. Mowa o pewnej jego części, o Głównym (dawniej Prawym) Mieście.
Wąskie i długie działki wymuszały budowanie w głąb i w górę, stąd wygląd zabytkowych domów w najbogatszej części Gdańska. Napisałem zabytkowych, choć w większości odbudowanych po strasznej w skutkach wojnie (1939-1945).
Wąskie, najczęściej trójosiowe, wysokie na średnio pięć kondygnacji, zwieńczone finezyjnymi szczytami, tworzą krajobraz ulic Głównego Miasta, który nie ma sobie równych.
Podobają Ci się moje wpisy? Możesz postawić mi kawę i w ten sposób wesprzeć pracę na blogu 🙂
Postanowiłem, że wybiorę i przyjrzę się siedmiu najpiękniejszym kamieniczkom na Głównym Mieście. To mój subiektywny wybór, zatem jeśli macie inne typy, piszcie w komentarzach.
Tymczasem zapraszam do lektury!
1. Dom van Kampenów – Długa 37
Przy Długiej 37 zobaczyć można przepiękny Dom van Kampenów, który spokojnie i bez wstydu mógłby stać w innych wielkich (i znanych) miastach północnej Europy. Kamieniczka z 1563 roku jest dziełem niderlandzkich mistrzów. Jej proporcje, renesansowe płaskorzeźby i bogato zdobiony szczyt to echo dawnego, bogatego i pełnego przepychu miasta.
Jednocześnie nie oglądalibyśmy tego i innych budynków przy Długiej, gdyby nie odbudowa miasta po II Wojnie Światowej. Ten konkretny dom odbudowano wg. proj. J. Kromana i W. Zaleskiego. Niektóre dekoracje są autentyczne, inne wykonał A. Łosowski, S. Horno-Popławski i M. Marciniak.
To zdecydowanie jedna z najpiękniejszych kamieniczek w Gdańsku i jedna z moich ulubionych, nie tylko w naszym mieście.
2. Złota Kamienica – Długi Targ 41
Złota Kamieniczka zdobi Długi Targ – najważniejszy plac w Gdańsku. Tak bogaty, kipiący od złota dom, wybudował sobie w latach 1609-1619 burmistrz miasta Jan Speyman. Zaprojektowana przez Abrahama van den Block kamieniczka, wyróżnia się jasną, kamienną elewacją, licznymi płaskorzeźbami i figurami i złoconymi elementami, od czego wzięła się jej nazwa. Większość rzeźb wykonał Hans Voigt i nie sposób ich wszystkich opisać. Wystarczy wspomnieć, że o tej jednej kamieniczce, prof. Andrzej Januszajtis napisał całą książkę. FASCYNUJĄCE!
3. Dom Angielski – Chlebnicka 16
Dom Angielski robi wrażenie rozmiarami. Hans Kramer, mając do dyspozycji dwie parcele, zaprojektował dom dwa razy większy od typowego w okolicy. Renesansowa kamienica zbudowana w latach 1568-1570 posiada sześć okien zgrupowanych po dwa, między nimi mamy zdwojone pilastry, zaś między kondygnacjami gzymsy i fryz ze złoconymi ozdobami. Dom Angielski posiada osiem kondygnacji i 30 metrów wysokości, a wieńczy go metaloplastyczny anioł.
4. Dom Schumannów – Długa 45
Kamieniczkę przy Długiej 45 zbudowano w 1560 roku dla Hansa Connerta, późniejszego rajcy, dziedzica Przymorza. Od 1654 roku dom należał do rodziny Schumannów i od niej wziął nazwę. Renesansowa kamienica jest jedną z najładniejszych w Gdańsku! W kompozycji fasady mamy linie pionowe – pilastry, poziome – gzymsy i fryzy z tryglifami, metopami i bukranionami. Spoglądający z góry Zeus, Apollo, Artemida i Pallas Atena (boczna ściana) nawiązują do starożytnej Grecji. Dom wyróżnia się tym, iż stoi jako ostatni w południowej pierzei ulicy Długiej, a więc jest dobrze widoczny z Długiego Targu – najważniejszej przestrzeni dawnego Gdańska.
5. Dom Schlieffów – Chlebnicka 14
Dom Schlieffów (gdańsko-kołobrzeska rodzina) zbudowano w 1520 roku w stylu późnego gotyku. Co ciekawe, to jedyny przykład gotyku w Gdańsku posiadający kamienną fasadę.
Kamieniczka stojąca pod adresem Chlebnicka 14a ma niezwykle ciekawą historię. Otóż dom należący niegdyś do rodziny Schlieffów w XIX wieku groził zawaleniem. Wówczas, namówiono króla pruskiego – Fryderyka Wilhelma III – by kupił fasadę. Zrobił to, a następnie przewiózł barkami do Poczdamu, gdzie stała się elementem Domu Kawalerskiego na Wyspie Pawiej. Dzisiaj przy Chlebnickiej 14a oglądamy wiernie odtworzoną gotycką fasadę, która jest jedną z bogatszych w całym Gdańsku.
Poniżej mamy widok fragmentu pierzei ulicy Chlebnickiej. Jak dla mnie, jeden z piękniejszych zespołów gotycko-renesansowej zabudowy mieszczańskiej jakie znam.
6. Dom Żeglarzy – Św. Ducha 109 (dawniej 82)
Dom Żeglarzy został wzniesiony w 1603 roku w stylu manierystycznym. Fasada zbudowana z drobnej cegły plus kamienne dekoracje (gzymsy, ornament okuciowy) i figura św. Jakuba – patrona żeglarzy – ROBIĄ WRAŻENIE. Budynek charakterystyczny dla Gdańska, piękny i nadający ulicy dużo wartości. Mógłby równie dobrze stać w Amsterdamie.
7. Dom Schlütera – Piwna 1
Przy Piwnej, pod numerem pierwszym, stoi przepiękna kamieniczka zbudowana w 1640 roku dla rodziny Endenów. Autentyczna fasada jest dziełem Andrzeja Schlutera Starszego. Znajdziemy tutaj portal wejściowy wsparty siłaczami, medaliony z różnymi postaciami, szczyt zwieńczony herbowym lwem. To jedna z niewielu zachowanych fasad, które przetrwały II wojnę światową. Istotna również ze względu na fakt, iż powstała na przełomie budowania w stylu manieryzmu i baroku.
Kilka (ważnych) słów na koniec
Dziękuję Wam za wizytę na blogu i lekturę nowego artykułu. Na Głównym Mieście stoi mnóstwo BARDZO ładnych kamieniczek, tworzących urok i klimat miasta nad Motławą.
Siedem powyższych uważam za najpiękniejsze, ale może macie inne typy? Piszcie w komentarzach.
A tutaj możecie dobrowolnie wesprzeć mą działalność, stawiając mi kawkę 🙂 Dziękuję!
