Cześć Przyjaciele!
Zabytki – to one przyciągają zwiedzających w najróżniejsze części świata. Stanowią bogactwo kulturowe, architektoniczne, opowiadają niezliczone historie. Bardzo często trzeba płacić krocie, by zobaczyć wnętrze danego obiektu.
Również w Gdańsku mamy niezwykle cenne i znane każdemu zabytkowe budowle. Żuraw, Wielki Młyn, Bazylika Mariacka, Wielka Zbrojownia, można długo wymieniać. Wszystkie znajdują się w przewodnikach i są celem każdego turysty.
Tymczasem, gdzieś z boku, często w cieniu, znajdują się nie tak znane i oblegane, ale również WARTOŚCIOWE zabytki.
Stali czytelnicy bloga i osoby głębiej zainteresowane historią miasta, doskonale znają obiekty z poniższego zestawienia. Chciałbym jednak dotrzeć do większego grona odbiorców i pokazać, że Gdańsk to nie tylko Bazylika Mariacka, Złota Brama i Dwór Artusa.
Zapraszam serdecznie do zestawienia siedmiu mniej znanych, a WARTOŚCIOWYCH zabytków w Gdańsku!
1. Kamienna Śluza
Kamienna Śluza to wyjątkowy zabytek hydrotechniczny zbudowany w latach 1619-1623. Powstała na przecięciu Motławy i miejskiej fosy, między Bastionami Żubr i Wilk, będąc integralną częścią fortyfikacji miasta. Za pomocą śluzy regulowano poziom wody w fosach, mogąc w razie niebezpieczeństwa zalać okoliczne tereny, utrudniając wrogom dostęp do miasta. Nieco później zbudowano dwie lunety i dwie grodzie, a na nich cztery wieżyczki zaporowe (na zdjęciu jedna z nich). Szkoda, że zabytek jest tak zaniedbany, gdyż faktem jest, że to unikalny obiekt w skali Polski.
2. Domki osiedla Abegga
Przenosimy się do Wrzeszcza, zajrzeć na Osiedle Abegga. Otóż na przełomie XIX i XX wieku za sprawą Fundacji Abegga, zbudowano osiedle domów z cegły dla biedniejszych mieszkańców miasta. Postawiono skromne, aczkolwiek zgrabne i ładne budynki, które dzisiaj mogą robić za przykład. Osiedle wpisane jest na listę zabytków.
3. Dom Dobroczynności/Sierociniec
Niezwykle ciekawym i oryginalnym (zachowanym) zabytkiem jest Dom Dobroczynności. Wzniesiony u schyłku XVII wieku, w XVIII stuleciu rozbudowany o skrzydło przy ulicy Sierocej. Sierociniec przeznaczony był dla ubogich mieszkańców, ucząc wartościowych umiejętności i zapewniając utrzymanie. Od dwóch lat zabytek jest remontowany, a znaleźć ma się w nim Dom Literatury.
4. Mała Zbrojownia
Przyjezdni, spacerując po Gdańsku, niewątpliwie zachwycą się Wielką Zbrojownią. Niewielu z nich trafi jednak tutaj, pod mury Małej Zbrojowni. Interesujący zabytek zbudowano w latach 1643-1645 w południowo-zachodnim krańcu miasta. Przechowywano tutaj ciężkie działa, ale również, co ciekawe, elementy dekoracji ozdabiających trasy przejazdów polskich władców. Zabytek ozdobiony jest ośmioma szczytami, a fasada wspaniałym herbem miasta. Mała Zbrojownia jest zdecydowanie skromniejsza niż jej “starsza siostra”, ale WARTA zobaczenia.
5. Biblioteka Gdańska PAN
Przepiękny, neogotycki gmach na rogu ulic Łagiewniki i Wałowej zbudowano w latach 1902-1904 na potrzeby Biblioteki Rady. A ta swój początek ma jeszcze w XVI wieku, kiedy to okazały księgozbiór przekazał miastu Jan Bernard Bonifacio. Włoski humanista i bibliofil, uciekł bowiem z Neapolu i pływał po Europie, prowadząc życie tułacza. Pech chciał, że rozbił się w okolicy Gdańskiego portu. Nie mogąc dalej podróżować, podarował 1040 przemoczonych tomów miastu. Następnie dodano 1000 woluminów księgozbioru franciszkanów i w 1596 roku otwarto Bibliotekę Rady. W XIX wieku bibliotekę przeniesiono do Kościoła Św. Jakuba, a następnie do opisywanego zabytku. Obecnie to niezastąpiona skarbnica wiedzy dla każdego, kto interesuje się Gdańskiem.
6. Schronisko Młodzieżowe
Schronisko Młodzieżowe im. Paula Benekego zostało zbudowane w latach 1938-1940 na szczycie Biskupiej Góry wg. proj. Hansa Riecherta na potrzeby Hitlerjugend. Górujący na miastem ceglany gmach, mógł pomieścić jednorazowo 500 gości. Z oddali zdaje się wielką masą cegieł, jednakże ma swoje “smaczki”. Takimi są chociażby figura neptuna w narożniku budynku, herb miasta utworzony z cegieł wysuniętych z muru, rzygacze. Choć zabytek łączy się z nieciekawym okresem w historii miasta, myślę, że warty jest uwagi.
7. Stara Apteka
Przy wąskiej uliczce Teatralnej, nieco w cieniu Wielkiej Zbrojowni, znajduje się gmach Starej Apteki. Wzniesiony w XVII wieku zabytek był miejscem wyrabiania prochu, granatów i innych “pigułek”. Warto zwrócić uwagę na portal autorstwa Hermana Knusta z cudownym herbem miasta i alegorią siły prochu.
Kilka (ważnych) słów na koniec
Dziękuję Wam za lekturę nowego wpisu i wizytę na blogu. Mam nadzieję, że wpis okazał się ciekawy, a przedstawione zabytki na tyle interesujące, że jeśli ich nie widzieliście, udacie się na długi spacer.
A tutaj możecie dobrowolnie wesprzeć mą działalność, stawiając mi kawkę 🙂 Dziękuję!
