Cześć Przyjaciele!
Gdańsk kryje OGROM ciekawostek i mało znanych faktów, o których pragnę Wam opowiadać. Na przestrzeni kilkunastu lat świadomej podróży przez swoje miasto, przekonałem się o jednym – to miasto zaskakuje na każdym kroku.
Z tego względu rozpoczynamy nowy cykl artykułów pt. “Ciekawostki gdańskich dzielnic”! Owszem, nie odkryje w ten sposób nawet w 1% tego co kryje stolica Pomorza, jak jest intrygująca i pociągająca, jak wiele ciekawych postaci zrodziła i jak często musiała sobie radzić z przeciwnościami losu.
Mam jednocześnie przekonanie, iż jeśli dokończę ten cykl, będziemy mieli zbiór kilkuset wspaniałych i wartych poznania ciekawostek na temat Gdańska.
W ramach każdego wpisu, wypiszę siedem ciekawostek odnoszących się do konkretnej dzielnicy miasta. W przypadku, gdy trudno będzie mi znaleźć siedem ciekawostek, połączę dwie sąsiadujące ze sobą dzielnice.
To SIEDEMNASTY wpis z tej serii. Pozostałe macie niżej:
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – WRZESZCZ – Gdzie bywał król Polski?, jeden z pierwszych takich parków!, wrzeszczański modernizm :O
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – WYSPA SOBIESZEWSKA – Jak natura i człowiek stworzyły wyspę?, zjawiskowa fauna, wyjątkowy prom :O
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – OLIWA – zabytek ukryty w dolinie, mało znany ogród, najwyższy w północnej Polsce!
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – BRZEŹNO – przedwojenne molo, tramwaj z widokiem na plażę, fortyfikacje
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – NOWY PORT – prom, którego nie ma, Teatr Muzyczny w Nowym Porcie?, pamiątka po latarni morskiej
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – CHEŁM – tajemnicze nekropolie, ulica Długa i widok na morze!
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – ORUNIA – warzywniak, który przenosi w czasie i ślady po linii tramwajowej
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – STOGI – tańce nad jeziorem, najszersza plaża i dlaczego Stogi to wyjątkowe miejsce?
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – Górki Zachodnie – tramwaj wodny, którego nie ma, ukryte jezioro i plaża nad rzeką
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – Siedlce – ul. Kościelna bez kościoła, największy taki cmentarz i najstarszy budynek
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – GŁÓWNE MIASTO (Historyczne Śródmieście) – wędrujący gotyk, potężny zegar i niejeden Neptun
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – STARE MIASTO (Historyczne Śródmieście) – ciekawostki “Katarzynki”, Mały Młyn, który nie jest młynem i oryginalne zabytki
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – STARE PRZEDMIEŚCIE (Historyczne Śródmieście) – wyjątkowe szkoły, SKARBY dzielnicy i nazwy opowiadające o historii
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – Dolne Miasto (Historyczne Śródmieście) – dlaczego Łąkowa nie jest Łąkową?, czy Dolne Miasto było “Małym Amsterdamem”?
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – Długie Ogrody (Historyczne Śródmieście) – królewskie orszaki, rokokowy pałac i najmniejszy hotel
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – Spichlerze i Ołowianka (Historyczne Śródmieście) – lepsza od Amsterdamu, wyjątkowy spichlerz i aleja jak żadna inna!
Na niektórych z Was, szczególnie mieszkańców i osób trochę głębiej interesujących się miastem, nie zrobię wielkiego wrażenia. Mam jednak wrażenie, iż wiele osób może na nowo odkryć Gdańsk. Choćby dlatego warto.
Zapraszam do lektury! Oto 7 ciekawostek na temat Biskupiej Górki i Zaroślaka (Historyczne Śródmieście)
1. Menonicka świątynia
Mennonici po raz pierwszy w Polsce, a co za tym idzie w Gdańsku i okolicach, pojawili się w XVI wieku. Nie mieli szans na zamieszkanie wewnątrz murów, z tego względu osiedlali się w takich miejscach jak np. Zaroślak. Pamiątką po Mennonitach jest świątynia, którą wznieśli dla siebie w latach 1818-1819 nad Kanałem Raduni, u podnóża Biskupiej Górki. Obecnie mieści się w nim zbór Kościoła Zielonoświątkowego w Gdańsku.
2. Wyjątkowe postaci związane z tym obszarem
Miejscami, które wiele mówią o historii danego miejsca, niosąc również ciekawostki, są cmentarze. Na Zaroślaku mamy niewidoczny dla przeciętnego mieszkańca, bo zmieniony w skwer, XVII-wieczny Cmentarz Salwator. Pochowano tutaj ciekawe osobistości związane z Gdańskiem: Jakub Kabrun, który oddał swą liczną kolekcję obrazów miastu, a ta stała się podstawą utworzonego w 1873 roku Muzeum Miejskiego (obecnie Muzeum Narodowe), Wilhelm Stryowski, słynący z malowania życia flisaków bądź Celestyn Mrongowiusz – nauczyciel języka Polskiego.
3. Ulica, której już nie ma
Mowa o ulicy Czarne Morze (Schwarzes Meer). Uliczka biegła u podnóża Biskupiej Górki, mniej więcej w miejscu jezdni trasy W-Z. Swą nazwę wzięła od wyrobiska i powstałego tam stawu z ciemną, zawiesistą wodą. Przeskoczmy do XIX wieku, kiedy to zniwelowano wały i zasypano fosy, a miasto mogło odetchnąć. Ul. Czarne Morze była zabudowana solidnymi kamienicami, w których mieszkali różni ludzie – robotnicy, urzędnicy, kupcy bądź rzemieślnicy.
W 1945 roku zabudowa ulicy Czarne Morze legła w gruzach. Później zbudowano w tym miejscu Trasę W-Z (Aleja Armii Krajowej). Cała okolica jest ZUPEŁNIE niepodobna do tego co widział w dzieciństwie Brunon Zwarra.
4. Dlaczego Biskupia Górka nie ma wierzchołka?
Był XVII wiek, miasto budowało umocnienia, w tym bastiony. Jeden z nich nazwano nazwiskiem Wiebego, gdyż zyskał on zyskał docelową wysokość dzięki pomysłowej konstrukcji zastosowanej przez inżyniera Adama Wiebego. Ziemię do budowy bastionu transportowano z Biskupiej Górki za pomocą kolejki linowej i specjalnych koszy. Mechanizm napędzały cztery konie. Innowacyjny pomysł został dostrzeżony w zachodniej Europie. Stąd taka płaska ta górka.
5. Mniej znany Neptun
Fontanna Neptuna jest symbolem Gdańska, z którym każdy kojarzy nasze miasto. Tymczasem nie tylko na Długim Targu można spotkać boga mórz! W narożniku dawnego Schroniska Młodzieżowego na Biskupiej Górce znajduje się kamienna rzeźba Neptuna. Kto z Was zrobił sobie zdjęcie z “Neptunem z Biskupiej”? 😉
6. Nietypowy dzwonek do drzwi
Kilka ładnych lat temu (dokładniej osiem) uczestniczyłem w spacerze z lokalnym przewodnikiem po Biskupiej Górze. Jedną z ciekawostek, jakimi poczęstowała nas Pani przewodnik, był nietypowy dzwonek do drzwi. Przy drzwiach jednej z kamienic zachował się mechanizm ze sznurkiem, za który ciągnęło się na dole przy drzwiach, aby dzwonek wybrzmiał w mieszkaniu na górze.
7. Koszary i podziemna klatka schodowa
Ostatnią w tym zestawieniu ciekawostką związaną z Biskupią Górką jest podziemna klatka schodowa. Otóż na szczycie Biskupiej Górki w latach 1828-1833 zbudowano Redutę Koszarową. Otrzymała ona podziemne połączenie (poterne) z Kanałem Raduni, a dalej fosą na Starym Przedmieściu. Górna część klatki schodowej prawdopodobnie się zachowała, dolna uległa zniszczeniu.
Kilka (ważnych) słów na koniec
Dziękuję Was serdecznie za wizytę na blogu i lekturę nowego artykułu. Liczę, że ciekawostki przedstawione powyżej choć kapkę zaspokoiły Wasze oczekiwania.
Przed nami kolejne dzielnice i więcej interesujących historii i faktów. Bo Gdańsk wciąż nie przestaje zaskakiwać!
A tutaj możecie dobrowolnie wesprzeć mą działalność, stawiając mi kawkę 🙂 Dziękuję!
