Cześć Przyjaciele!
Gdańsk kryje OGROM ciekawostek i mało znanych faktów, o których pragnę Wam opowiadać. Na przestrzeni kilkunastu lat świadomej podróży przez swoje miasto, przekonałem się o jednym – to miasto zaskakuje na każdym kroku.
Z tego względu rozpoczynamy nowy cykl artykułów pt. “Ciekawostki gdańskich dzielnic”! Owszem, nie odkryje w ten sposób nawet w 1% tego co kryje stolica Pomorza, jak jest intrygująca i pociągająca, jak wiele ciekawych postaci zrodziła i jak często musiała sobie radzić z przeciwnościami losu.
Mam jednocześnie przekonanie, iż jeśli dokończę ten cykl, będziemy mieli zbiór kilkuset wspaniałych i wartych poznania ciekawostek na temat Gdańska.
W ramach każdego wpisu, wypiszę siedem ciekawostek odnoszących się do konkretnej dzielnicy miasta. W przypadku, gdy trudno będzie mi znaleźć siedem ciekawostek, połączę dwie sąsiadujące ze sobą dzielnice.
To PIĘTNASTY wpis z tej serii. Pozostałe macie niżej:
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – WRZESZCZ – Gdzie bywał król Polski?, jeden z pierwszych takich parków!, wrzeszczański modernizm :O
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – WYSPA SOBIESZEWSKA – Jak natura i człowiek stworzyły wyspę?, zjawiskowa fauna, wyjątkowy prom :O
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – OLIWA – zabytek ukryty w dolinie, mało znany ogród, najwyższy w północnej Polsce!
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – BRZEŹNO – przedwojenne molo, tramwaj z widokiem na plażę, fortyfikacje
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – NOWY PORT – prom, którego nie ma, Teatr Muzyczny w Nowym Porcie?, pamiątka po latarni morskiej
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – CHEŁM – tajemnicze nekropolie, ulica Długa i widok na morze!
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – ORUNIA – warzywniak, który przenosi w czasie i ślady po linii tramwajowej
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – STOGI – tańce nad jeziorem, najszersza plaża i dlaczego Stogi to wyjątkowe miejsce?
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – Górki Zachodnie – tramwaj wodny, którego nie ma, ukryte jezioro i plaża nad rzeką
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – Siedlce – ul. Kościelna bez kościoła, największy taki cmentarz i najstarszy budynek
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – GŁÓWNE MIASTO (Historyczne Śródmieście) – wędrujący gotyk, potężny zegar i niejeden Neptun
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – STARE MIASTO (Historyczne Śródmieście) – ciekawostki “Katarzynki”, Mały Młyn, który nie jest młynem i oryginalne zabytki
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – STARE PRZEDMIEŚCIE (Historyczne Śródmieście) – wyjątkowe szkoły, SKARBY dzielnicy i nazwy opowiadające o historii
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – Dolne Miasto (Historyczne Śródmieście) – dlaczego Łąkowa nie jest Łąkową?, czy Dolne Miasto było “Małym Amsterdamem”?
Na niektórych z Was, szczególnie mieszkańców i osób trochę głębiej interesujących się miastem, nie zrobię wielkiego wrażenia. Mam jednak wrażenie, iż wiele osób może na nowo odkryć Gdańsk. Choćby dlatego warto.
Zapraszam do lektury! Oto 7 ciekawostek na temat Długich Ogrodów (Historyczne Śródmieście)
1. Brama Żuław… Długich Ogrodów!
Stojąca na zamknięciu ulicy (Długich Ogrodów) brama, przez niemal każdego nazywana jest Bramą Żuławską. Tak samo nazwany jest pobliski przystanek, zatem ową nazwę przyjmuje się za prawidłową. Tymczasem Brama Żuławska, tak na prawdę jest Bramą Długich Ogrodów. Zbudowana w 1628 roku i zaprojektowana przez Jana Strakowskiego, była częścią nowoczesnego jak na owe czasy systemu fortyfikacji. Natomiast Brama Żuławska, wzmiankowana była już wcześniej, a zlokalizowana nieco dalej na wschód.
2. Tym mostem jeździły tramwaje
Spacerując nabrzeżem przy ulicy Szopy przy nowej marinie łatwo zauważyć przyczółki i filary starego mostu. To dawny most Matników lub Rogoźników, istniejący już w 1600 roku. W końcu XIX wieku drewnianą przeprawę zastąpiono nowocześniejszą, ze stali i cegły. Od 1896 roku owym mostem jeździły tramwaje, kursujące ze Stogów przez Długie Ogrody na Długi Targ.
3. Pałac Mniszchów
W połowie XVIII wieku Długie Ogrody zyskały piękny rokokowy pałac. Zbudowany na zlecenie marszałka koronnego Jerzego Augusta Mniszcha, zaufanego króla Augusta III. W swojej historii pełnił funkcję siedziby dowódcy gdańskiego garnizonu. Niestety ze względu na zły stan techniczny w 1905 roku pałac rozebrano. Po zespole pałacowo-parkowym pozostała część parkowa oraz fragment muru. Myślę, że tego typu architektura w Gdańsku musiała prezentować się zupełnie wyjątkowo.
4. Najmniejszy pięciogwiazdkowy hotel
Przyzwyczajeni do gotyckich kościołów bądź renesansowych kamienic, które królują w Gdańsku, każdy przejaw innej architektury, budzi w nas ciekawość. Dajmy na to barok, mocno odróżnia się na wspomnianym wyżej tle. Wyjątkowo zatem prezentuje się stojący w pobliżu Mostu Kamieniarskiego Dom Pod Murzynkiem. Wzniósł go dla siebie kamieniarz Krzysztof Strzycki. Obecnie w barokowym dworku mieści się mający pięciogwiazdkowy hotel Podewils. Hotel ma jedynie 10 pokoi, co czyni go najmniejszym hotelem tej kategorii w Gdańsku i całym trójmieście.
5. Uszczuplony Kościół Św. Barbary
Historia Kościoła Św. Barbary na Długich Ogrodach zaczyna się w XIV wieku, kiedy to powstał szpital dla zakaźnie chorych z kaplicą pod wezwaniem Św. Barbary. W kolejnym stuleciu wzniesiono dwunawową halę, później rozbudowaną. W XVIII wieku dobudowano południową nawę w stylu barokowym, zaś wcześniej wieże przyozdobiono renesansowym hełmem. Świątynia została dość mocno zniszczona w czasie II Wojny Światowej. W latach 60-tych XX wieku odbudowana, ale bez nawy południowej, w celu poszerzenia ulicy.
6. Dlaczego Długie Ogrody?
Długie Ogrody – skąd wzięła się nazwa tej części Historycznego Śródmieścia? Od ogrodów, wąskich i długich, nawet do 300 metrów. Już w XIV wieku było takowych dziesięć, w XV wieku – 145. Odchodziły one od głównej ulicy, na południe i północ. A owa ulica…
7. Droga Królewska? :O
…a owa ulica była jedną z reprezentacyjnych arterii miasta. Jak piszę dr. Andrzej Januszajtis, znawca Gdańska: “Ciąg uliczny Długa – Długi Targ – Stągiewna – Długie Ogrody był najbardziej monumentalną osią urbanistyczną całego europejskiego średniowiecza. Przy
przechodzącej niegdyś przez 7 bram (obecnie 5) i 5 mostów (obecnie 2), długiej na 1,5 km trasie stało w sumie 14 budowli monumentalnych (dziś 11) i ponad 250 (dziś ponad 150) kamieniczek.” Pan Januszajtis dodaje, że to właśnie na Długich Ogrodach najczęściej rozwiązywały się królewskie orszaki. Zatem można powiedzieć, że Długie Ogrody również były częścią Drogi Królewskiej.
Kilka (ważnych) słów na koniec
Dziękuję Was serdecznie za wizytę na blogu i lekturę nowego artykułu. Liczę, że ciekawostki przedstawione powyżej choć kapkę zaspokoiły Wasze oczekiwania.
Przed nami kolejne dzielnice i więcej interesujących historii i faktów. Bo Gdańsk wciąż nie przestaje zaskakiwać!
A tutaj możecie dobrowolnie wesprzeć mą działalność, stawiając mi kawkę 🙂 Dziękuję!
