Cześć Przyjaciele!
Gdańsk kryje OGROM ciekawostek i mało znanych faktów, o których pragnę Wam opowiadać. Na przestrzeni kilkunastu lat świadomej podróży przez swoje miasto, przekonałem się o jednym – to miasto zaskakuje na każdym kroku.
Z tego względu rozpoczynamy nowy cykl artykułów pt. “Ciekawostki gdańskich dzielnic”! Owszem, nie odkryje w ten sposób nawet w 1% tego co kryje stolica Pomorza, jak jest intrygująca i pociągająca, jak wiele ciekawych postaci zrodziła i jak często musiała sobie radzić z przeciwnościami losu.
Mam jednocześnie przekonanie, iż jeśli dokończę ten cykl, będziemy mieli zbiór kilkuset wspaniałych i wartych poznania ciekawostek na temat Gdańska.
Podobają Ci się moje wpisy? Możesz postawić mi kawę i w ten sposób wesprzeć pracę na blogu 🙂
W ramach każdego wpisu, wypiszę siedem ciekawostek odnoszących się do konkretnej dzielnicy miasta. W przypadku, gdy trudno będzie mi znaleźć siedem ciekawostek, połączę dwie sąsiadujące ze sobą dzielnice.
To TRZYDZIESTY PIERWSZY wpis z tej serii. Pozostałe macie niżej:
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – WRZESZCZ – Gdzie bywał król Polski?, jeden z pierwszych takich parków!, wrzeszczański modernizm :O
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – WYSPA SOBIESZEWSKA – Jak natura i człowiek stworzyły wyspę?, zjawiskowa fauna, wyjątkowy prom :O
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – OLIWA – zabytek ukryty w dolinie, mało znany ogród, najwyższy w północnej Polsce!
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – BRZEŹNO – przedwojenne molo, tramwaj z widokiem na plażę, fortyfikacje
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – NOWY PORT – prom, którego nie ma, Teatr Muzyczny w Nowym Porcie?, pamiątka po latarni morskiej
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – CHEŁM – tajemnicze nekropolie, ulica Długa i widok na morze!
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – ORUNIA – warzywniak, który przenosi w czasie i ślady po linii tramwajowej
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – STOGI – tańce nad jeziorem, najszersza plaża i dlaczego Stogi to wyjątkowe miejsce?
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – Górki Zachodnie – tramwaj wodny, którego nie ma, ukryte jezioro i plaża nad rzeką
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – Siedlce – ul. Kościelna bez kościoła, największy taki cmentarz i najstarszy budynek
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – GŁÓWNE MIASTO (Historyczne Śródmieście) – wędrujący gotyk, potężny zegar i niejeden Neptun
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – STARE MIASTO (Historyczne Śródmieście) – ciekawostki “Katarzynki”, Mały Młyn, który nie jest młynem i oryginalne zabytki
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – STARE PRZEDMIEŚCIE (Historyczne Śródmieście) – wyjątkowe szkoły, SKARBY dzielnicy i nazwy opowiadające o historii
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – Dolne Miasto (Historyczne Śródmieście) – dlaczego Łąkowa nie jest Łąkową?, czy Dolne Miasto było “Małym Amsterdamem”?
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – Długie Ogrody (Historyczne Śródmieście) – królewskie orszaki, rokokowy pałac i najmniejszy hotel
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – Spichlerze i Ołowianka (Historyczne Śródmieście) – lepsza od Amsterdamu, wyjątkowy spichlerz i aleja jak żadna inna!
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – Biskupia Górka i Zaroślak (Historyczne Śródmieście) – ulica, której nie ma, podziemna klatka schodowa i nietypowy dzwonek do drzwi!
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – Nowe Ogrody i Grodzisko (Historyczne Śródmieście) – wyjątkowe pomniki, świątynie i ulica
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – Aniołki – o cmentarzach, parkach i pomnikach
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – Suchanino – o historii, jeziorku i linii tramwajowej
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – Piecki-Migowo – pszczoły, dwory i nazewnictwo
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – BRĘTOWO – miejsca ukryte nad Strzyżą i w lesie
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – PRZYMORZE – najdłuższy w Polsce, największy w Gdańsku, granice dzielnicy
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – UJEŚCISKO – błędne nazwy, dlaczego “kozacza” góra?, centrum dawnej wsi
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – KOKOSZKI – cegły, które budowały Gdańsk, granica Wolnego Miasta Gdańska, ukryty zabytek
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – ZASPA – nietypowy pomnik, murale, miejsce, w którym…
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – OSOWA – Gdynia w Osowej, warunki atmosferyczne, Kaszubski krajobraz
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – OLSZYNKA – zagadkowa budowla, wodne skrzyżowanie i wyjątkowe położenie
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – RUDNIKI (BŁONIA) – Rudniki czy Błonia?, ukryta przystań, wspinaczka na zagadkowy obiekt
- Ciekawostki gdańskich dzielnic – LETNICA – najkrótsza linia autobusowa, skąd nazwa dzielnicy?, jezioro, którego nie ma…
Na niektórych z Was, szczególnie mieszkańców i osób trochę głębiej interesujących się miastem, nie zrobię wielkiego wrażenia. Mam jednak wrażenie, iż wiele osób może na nowo odkryć Gdańsk. Choćby dlatego warto.
Zapraszam do lektury! Oto 7 ciekawostek o Matarni
1. Walentynki w Gdańsku starsze niż amerykańskie?
Jednym z niewielu zabytków Matarni jest przeuroczy kościół pw. Św. Walentego. Jednonawowa świątynia wzniesiona z kamienia i cegły swą historią sięga XIV wieku, choć w obecnym miejscu XV wieku. Z początku tytułowano go wezwaniem Bożego Ciała lub Św. Materna, od XVII wieku również Św. Walentego. Od XVIII wieku większą cześć oddawano Św. Walentemu i to przy jego obrazie zawieszano wota. W starym przekazie można przeczytać, iż “w głównym ołtarzu znajduje się obraz świętego Walentego, który niegdyś cieszył się sławą cudowności, ściągając wiele ludu na odpust 14 lutego“. Można więc powiedzieć, że to takie gdańskie walentynki, starsza niż w stanach.
2. Ukryty zabytkowy dwór
W bliskim sąsiedztwie Kościoła Św. Walentego, przy ulicy Jesiennej, stoi na pagórku interesujący budynek. Jego architektura i detale podpowiadają, iż jest to zabytkowy dwór. Tak w rzeczywistości jest, bowiem mowa o Dworze rodziny Roemerów, ostatnich właścicieli Matarni. Zbudowany w 1890 roku, obecnie zajmowany przez MONAR, skryty jest między drzewami, zaskakując każdego, kto zapuści się w te okolice.
3. Dzisiejsza Matarnia a historyczne wsie
Obecnie Matarnia jest dzielnicą obejmującą całkiem spory obszar terenu – łącznie aż 14,48 km2. Historycznie Matarnia była dużo mniejsza, łatwo więc przypuszczać, że w momencie podziału administracyjnego dzielnic Gdańska, dodano jej (Matarni) kilka dawnych wsi. Chociażby Złotą Karczmę położoną na wschód od obwodnicy, Firoga, Klukowo, Rębiechowo. Warto o tym pamiętać, że obecna Matarnia, to dawnie wsie, mające swoje nazwy i swoją historię.
4. Nazwa dzielnicy
A skąd właściwie nazwa “Matarnia”? Wieś została przyznana klasztorowi oliwskiemu w 1283 roku przez Mściwoja II i nazywała się wówczas Chojno. Została ona zniszczona w czasie wojny trzynastoletniej. W drugiej połowie XV wieku Cystersi założyli nową wieś i kościół Św. Materna. W 1570 roku figuruje w rejestrach wieś “Sant Matherna“. Choć nie znalazłem potwierdzenia, że nazwa dzielnicy nawiązuje do kościoła, można wysnuć wniosek, że tak właśnie jest. Jeśli macie inne informacje, proszę o wiadomość.
5. Czy “Park Handlowy Matarnia” powinien się tak nazywać?
“Park Handlowy Matarnia” to otwarty w 2005 roku zespół sklepów. Tylko czy używanie nazwy “Matarnia” w tej lokalizacji jest prawidłowe? Z jednej strony, patrząc na obecne granice dzielnicy, nazwa jest prawidłowa. Jednakże historycznie park handlowy nie jest na terenie Matarni, a Złotej Karczmy. Matarnie i Złotą Karczmę dzieli widoczna na zdjęciu obwodnica.
6. Miejsce do podglądania samolotów
Na terenie Matarni od 1974 roku funkcjonuje Port Lotniczy im. Lecha Wałęsy. Chcąc podejrzeć lądowania i starty samolotów, można wybrać się na specjalnie przygotowany punkt widokowy. Stanowisko obserwacyjne znajduje się przy ulicy Szybowcowej.
7. Aż cztery stacje PKM-ki
Oddana do użytku w 2015 roku Pomorska Kolej Metropolitalna ma już 10 lat. Przebiega przez kilka dzielnic, również przez Matarnie. To co wyróżnia tę dzielnicę spośród innych w kontekście PKM-ki to to, iż na jej terenie znajdują się aż cztery stacje – Gdańsk Matarnia, Gdańsk Firoga, Gdańsk Port Lotniczy i Gdańsk Rębiechowo. Można więc sprawnie i wygodnie dostać się z jednej strony dzielnicy na drugą.
Kilka (ważnych) słów na koniec
Dziękuję Wam serdecznie za wizytę na blogu i lekturę nowego artykułu. Liczę, że ciekawostki przedstawione powyżej choć kapkę zaspokoiły Wasze oczekiwania.
Przed nami kolejne dzielnice i więcej interesujących historii i faktów. Bo Gdańsk wciąż nie przestaje zaskakiwać!
A tutaj możecie dobrowolnie wesprzeć mą działalność, stawiając mi kawkę 🙂 Dziękuję!
